وقتی فرهنگ و اصالت به فراموشی سپرده می‌شود؛

بلبشوی‌ ساختمان‌سازی در تقلید کورکورانه از معماری غربی/ گم‌شدن هویت و معماری بومی در ساخت‌وسازهای شهری

کد خبر: 306431
|
19:47 - 1399/09/08
نسخه چاپی
بلبشوی‌ ساختمان‌سازی در تقلید کورکورانه از معماری غربی/ گم‌شدن هویت و معماری بومی در ساخت‌وسازهای شهری
روحیه کمال‌طلبانه انسان‌ها موجب شده تا هزینه‌ها بیش از اینکه صرف نیازهای ضروری شود، به تجمل‌گرایی اختصاص پیدا کند و برج‌سازی‌ها بدون توجه به شرایط اقلیمی و با الگوبرداری ناشیانه و غیرکاربردی از سازه‌های رومی و غربی گسترش یابد.

به گزارشاسلام آباد خبر،شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل ازهرمز؛ معماری تبلور ادراک و باورهای هر سرزمین است که نمادی از اصالت و پیشینه تاریخی هر شهر را به نمایش می گذارد؛ معماری که ریشه در تاریخ، آداب و رسومات و فرهنگ هر منطقه دارد زنده نگه داشتن هنرهای پیشینیان به حفط حس وطن دوستی کمک شایانی می کند.

با ورود به مناطق مختلف اولین برداشت از آن شهر المان های موجود در آن بوده که با مشاهده معماری ساختمان ها و مبلمان شهری می توان تا حدودی با شرایط اقلیمی و فرهنگی هر منطقه آشنا شد؛ در شهرها  باید از معماری استفاده شود که علاوه بر ایجاد زیبایی نمایانگر روحیه، احساسات، اندیشه، عقیده، ذوق و سلیقه مردمان آن دیار باشد.

صنعت معماری ایران، در گذشته درخشان خود همچون دیبای هفت رنگی بود که در هر پهنه از ایران رنگ و بویی متفاوت از سایر نقاط داشت؛ معماری کشور ما برگرفته از سنت ها و شرایط اقلیمی آن بوده که با پا گذاشتن به  هر کدام از شهرهایش از روی المان های بافت قدیمی آن می توان به هویت گذشتگان آن مناطق دست یافت و شرایط آب و هوایی آن را درک کرد.

در روزگاری که علم و دانش اینگونه پیشرفت نکرده بود مردمان هر منطقه با استفاده از وسایلی که در دل طبیعت وجود داشته بر حسب شرایط آب و هوایی ساختمان سازی آن شگل می گرفت.

 

شهرهای ایران هرکدام بر اساس فرهنگ و اصالت خود و موقعیت های جغرافیایی و آب و هوایی دارای معماری خاص بوده مصداق آن شهر تاریخی یزد بوده که با حفظ اصالت و سنتی بودن بافت آن بازسازی شده اما سایر استان های کشور این گونه نیست.

روحیه کمال‌طلبانه انسان ها موجب شده تا هزینه ها بیش از اینکه صرف نیازهای ضروری شود، به تجمل گرایی اختصاص پیدا کند و برج‌سازی بدون توجه به شرایط اقلیمی و با الگو برداری ناشیانه و غیرکاربردی از سازه های رومی و غربی گسترش یابد.

رشد فزاینده جامعه شهرنشینی به واسطه رونق چشم گیر فعالیت های اقتصادی و موج کلان مهاجرت ها جهت کسب و کار موجب شده تا چیدمان شهری سرعت بیشتری بگیرد و رشد قارچ گونه ساختمان های سر به فلک کشیده بدون در نظر گرفتن فرهنگ و آداب هر منطقه را به همراه داشته باشد.

رشد قارچ‌گونه ساختمان‌های بی هویت

گویا مردمان متمدن ایرانی پیشینه ۱۰۰۰ ساله معماری خود را به دست فراموشی سپرده اند و به تقلید کورکورانه و غیر اصولی از معماری غربی و رومی پرداخته اند و ساختمان ها با نمای سنگ های آنتیک رومی در حال گسترش است و با ورود به هر شهر نمی توان از روی معماری و سبک ساختمان سازی آن با شرایط و اقلیم آشنا شد.

 

هرمزگان با دارابودن آب و هوای گرم و خشک، آفتاب سوزان، رطوبت طاقت فرسا و باران های سیل آسا در گذشته خانه های آن با سبک معماری منحصر به فرد که با شرایط این منطقه سازگار بوده ساخته می شد و بادگیر به عنوان بخشی از آن بنا نقش آفرینی می کرد.

بی مهری روزگاری به پیشینه تاریخی هرمزگان نیز مانند سایر شهرهای کشور ورود کرده و بادگیرها که نمادی از فرهنگ و تمدن این منطقه بوده را به دست فراموشی سپرده است.

بادگیرها که معماری خاص مناطق جنوب و برخی از مناطق مرکزی کشور است دارای اشکال مختلف بوده که ارتفاع و جهش باد در طراحی آن نقش مهمی دارد و عموما بر روی پشت بام ها ،دهانه ی آب انبارها و معادن جهت تهویه ی هوا ساخته می شد که این دستگاه در روزگاری که صنعت اینگونه پیشرفت نکرده بود و دستگاه های سرمایشی وجود نداشت نقش یک کولر را به خوبی ایفا می کرد.

تلاش اماراتی‌ها برای ثبت بادکیر به نام کشورشان بی‌نتیجه ماند

لافت به عنوان بندری گردشگر پذیر شهرستان قشم بافت تاریخی و بادگیرهای آن بکر مانده و در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که همت والای مسئولان را در حفظ، نگهداری و مرمت آن را می طلبد.

هر چند که در معماری شهر هرمزگان در برخی از ادارات و ساختمان ها از بادگیرها به عنوان نمادی از اصالت برای تزیین ساختمان ها استفاده می شود اما در برابر رشد قارچ گونه ساختمان های غرب زده کاهی در مقابل کوه است.

اوایل سال ۲۰۱۳ کشور امارات، در خواستی را در رابطه با ثبت جهانی بادگیر به یونسکو داد، و خواستار ثبت این اثر به نام امارات شدند، که یک سال پس از آن سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری کشور با بی اساس دانستن این خواسته امارات پس از تلاش های مداوم وبا ارسال تاریخچه بادگیر در ایران به یونسکو و عنوان کردن این موضوع که ایران نخستین خاستگاه ساخت این سازه بوده، بادگیر به عنوان بنای تاریخی ایران ثبت جهانی شد.

عمارت فکری با بادگیرهای بسیار زیبا یکی از الگوهای اصیل معماری جنوب کشور به عنوان مرکز و سکونت گاه تجار و بازرگانان از جاذبه های گردشگری بندرلنگه به شمار می رود که با ورود به این خانه شاهکار معماری اصیل ایرانی را می توان در آن یافت و ساختمان سازان می توانند این بنا را الگویی برای خود در معماری قرار دهند.

 

معماری غربی در ایران تقلید ناموفق است

شایسته فرح، کارشناس معماری میراث فرهنگی و گردشگری استان هرمزگان با اشاره به ناکارآمدی معماری غربی در ایران، اظهار کرد: شیوه ساختمان سازی کشورهای دیگر با توجه به اقلیم آب و هوایی آنان طراحی شده است و پیاده کردن آن معماری در ایران نمونه ناموفق تقلید است چرا که آب و هوای استان هرمزگان با شهری در اروپا کاملا متفاوت است.

کارشناس معماری میراث فرهنگی استان با تاکید بر اشتباهات رایج در معماری تلفیقی، تصریح کرد: در این سبک معماری با قرار دادن یک بادگیر بر روی نقشه ساختمانی رومی آن را تلفیقی می نامند که باعث تحریفی زشت در معماری بومی ما شده است و همچنین در جذب مخاطب نیز ناکام بوده است.

فرح ادامه داد: برخی از ساختمان ها نیز کاربری مدرن دارند و نباید در آن ها از نمادهای گذشته استفاده کرد.

وی با اشاره به وظیفه معماران در معرفی معماری های ارزشمند بومی، گفت: اکنون مردم خانه های رومی را به عنوان خانه ای امروزی قبول دارند و این نیز مربوط به معرفی نشدن خانه های زیبای بوم گرا است.

کارشناس معماری میراث فرهنگی استان خاطرنشان کرد: بعد از بازسازی و مرمت خانه تاریخی یوسفی در بندرکنگ مردم آن خانه را به عنوان نمونه ای زیبا و موفق از معماری بومی به رسمیت شناختند و بعد از آن برای ساخت منازل خود از این خانه الگو گرفتند که این موضوع خود شاهدی برای معرفی نشدن معماری هرمزگانی در میان مردم است.

هویت و معماری بومی هرمزگان در ساخت‌وسازهای شهری استان دیده نمی‌شود

شهریار مشیری، یکی از اساتید معماری و شهرسازی هرمزگان در گفتگویی بیان کرد: طی ۲۰ سال گذشته هیچ نشانی از هویت و معماری بومی هرمزگان در ساخت‌وسازهای شهری استان دیده نمی‌شود؛ حتی شرایط آب و هوایی هم در معماری کنونی جایگاهی ندارد و شاهد رشد ساختمان‌های بی‌هویت و خالی از ایده و معماری هستیم.

وی عنوان کرد: ساخت‌وساز کنونی با حرکت بازار شکل می‌گیرد؛ عرضه و تقاضا در فضای کنونی برای معماری ساختمان‌ها تصمیم‌گیرنده است و نظارت‌ها از سوی دستگاه‌های متولی هم دراین‌بین به فراموشی سپرده‌شده است.

این استاد دانشگاه معتقد است که معماری بومی و خلاقیت در ساخت‌وساز جای خود را  به «شهر فروشی» داده است و فروش تراکم در شهرداری و تغییر کاربری‌ها بندرعباس را یک شهر بی‌هویت کرده است.

حال برای نشان دادن فرهنگ، اصالت و پیشینه پر محتوا و متمدن ایرانی که معماری اسلامی در آن رعایت شده به نسل های آینده همت والای ناظران در ساخت و سازهای شهری را می طلبد تا بار دیگر نمادهای بومی که نشانی از فرهنک مردم مناطق مختلف بوده را نمایش بگذارد و هیاهوی ساختمان سازی در رشد معماری رومی و غربی ادامه پیدا نکند.

 

انتهای پیام/

    نظر شما

    دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد