اسلام آباد خبر14:32 - 1399/05/14
دانا گزارش می‌دهد؛

جای خالی تضمین خودروسازان در قیمت‌گذاری/ آیا عرضه خودرو در بورس کالا به کاهش قیمت کمک می‌کند؟

در حالی نمایندگان مجلس به دنبال کنترل قیمت خودرو از طریق عرضه در بورس کالا هستند که به گفته کارشناسان تا زمانی که عرضه خودرو افزایش نیابد و قیمت ها دستوری باشد حتی بورس کالا هم نمی تواند به کاهش قیمت خودرو کمک کند.

به گزارشاسلام آباد خبر، خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ پس از افزایش یکباره نرخ ارز در سال 97 صنعت خودرو سازی که روزهای آرامی را می گذراند به یکباره افسار پاره کرد به طوریکه این روزها بعد از گذشت دو سال دیگر نمی توان قیمت خودرو ها را کنترل کرد.

شرایط نابسامان صنعت خودروسازی در کشور به گونه ای است که حتی برخی از فضاهای رسانه ای موجب شده است تا تغییر ناگهانی وزیر سابق صمت را نیز به این اوضاع نسبت دهند و حتی وزرای اسبق صنعت نیز در این خصوص ابراز نگرانی کرده اند.

وضعیت قیمت خودرو در بازار آزاد به گونه ای است که هر روز باید منتظر قیمت های جدید بود و این شرایط موجب شده است تا امید به خرید خودرو برای قشر متوسط جامعه تقریبا به صفر برسد. از سوی دیگر وضعیت قیمت گذاری خودرو در کارخانه نیز باشرایط پیچیده ای رو به رو شده به طوریکه سازمان حمایت از مصرف کننده قیمت گذاری خود رو را در دستور کار خود قرارداد اما شورای رقابت این قیمت ها را نپذیرفت و مجددا این شورا اقدام به قیمت گذاری کرد. شرایط قیمت گذاری خودرو در کارخانه ها نیز به گونه ای است که هر سه ماه باید منتظر تغییر قیمت ها بود.

مسئولان هر دو خودروسازی بزرگ کشور نیز شیوه‌های جدید فروش را در دستور کار خود قرارداده اند به طوریکه یک باره تحویل خودرو با قیمت قطعی برای سه ماه اینده است یک بار نیز بدون قیمت قطعی و با حداقل واریزی برای تحویل در 12 تا 16 ماه آینده است با این شرایط نیز نمی توان امیدوار به کاهش نرخ قیمت خودرو در بازار آزاد بود زیرا که کشور سالانه نیازمند یک میلیون 200 تا 300 هزار خودرو است و این روند تولید خودرو هرچند که به گفته مسئولان این دو کارخانه تولید خودرو در سال جاری نسبت به سال قبل افزایش یافته است ولی نمی تواند قیمت خودرو در بازار آزاد را کاهش دهد.

کارشناسان و صاحبنظران صنعت خودرو معتقدند پیش نیاز کنترل قیمت خودرو کنترل نرخ ارز و تورم در کشور است و تا این مهم محقق نشود نمی توان انتظار داشت تا قیمت خودرو ثابت باقی بماند اما با این شریط نمایندگان مجلس یازدهم به دنبال راه کاری هستند که بتواند دست دلالان را از بازار کوتاه کند و به قیمت خودرو یک ثبات ببخشند.

راهکاری که آنها پیشنهاد داده اند عرضه خودرو در بورس کالا است، عرضه خودرو به این روش سوالی را مطرح می کند که آیا این روش می‌تواند در مقایسه روش فعلی یعنی قیمت‌گذاری دستوری توسط شورای رقابت نتایج بهتری را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در پی داشته باشد یا خیر؟همچنین این پرسش پیش می‌آید که تکلیف قید و بندهای کمی و کیفی  قیمت گذاری خودرو چه خواهد شد؟

در پاسخ به این پرسش، موافقان ورود خودرو به بورس کالا معتقدند در پس این اتفاق، ورودی نقدینگی خودروسازان افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند روی کیفیت خودروها نیز اثر مثبتی بگذارد. به گفته آنها، ورود خودرو به بورس کالا از ناحیه مسائل کیفی، ضرری را متوجه مشتریان نخواهد کرد.موافقان و مخالفان عرضه خودرو در بورس کالا بر سر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن، کشف قیمت یا تک‌نرخی شدن خودروهای داخلی است.

تقریبا دو ماه و نیم پیش بود که خبر رسید پیشنهاد عرضه خودرو در بورس کالا به رئیس‌جمهوری ارائه شده است. آن طور که احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران اعلام کرد، «در صحبت‌های مطرح شده با رئیس‌جمهوری، انجمن پیشنهاد داده که با توجه به حمایت دولت از بازار سرمایه، بهتر است تدابیری اتخاذ شود تا خودروسازان هم به بورس کالا ورود و خودروهای تولید داخل را در این بورس عرضه کنند.»

وی با بیان اینکه دو راه بیشتر را نمی‌توان برای ساماندهی کامل بازار خودرو در پیش گرفت، تاکید کرد یا باید قیمت‌گذاری دستوری حذف و فروش خودرو در حاشیه بازار انجام شود، یا ظرفیت بورس کالا برای عرضه خودرو مورد استفاده قرار گیرد.

نعمت‌بخش با تاکید بر اینکه خودروسازان از آمادگی کامل برای عرضه محصولات خود در بورس کالا برخوردارند، تاکید داشت عرضه خودرو در بورس کالا رانت دو نرخی بودن قیمت خودرو را از بین می‌برد و باعث ایجاد شفافیت در بازار خواهد شد. ورود خودرو به بورس کالا اما اگرچه سازوکار خاصی نیاز ندارد، اما مستلزم آن است که شورای رقابت از قیمت‌گذاری خودرو کنار برود.

 

*شرط عرضه خودرو در بورس کالا عرضه مناسب و مداوم است

رضا محتشمی‌پور معاون بورس کالا می گوید خودرو را می‌توان در بورس کالا عرضه کرد، اما این عرضه در بورس مزیت ویژه‌ای ندارد هرچند که نرخ را شفاف می‌کند، اما اگر قرار باشد عرضه خودرو در بورس همراه با کنترل نرخ باشد، فایده‌ای ندارد.
 
وی اضافه می کند اگر قرار بر کنترل نرخ خودرو باشد، بهتر است در خارج از بورس تعیین نرخ شود، چون نرخ دستوری در بورس رانت ایجاد می‌کند. مثلاً نرخ خودرو در بورس ۴۰ میلیون و در بیرون ۱۰۰ میلیون می‌شود که این باعث ایجاد رانت خواهد شد.
 
به گفته معاون بورس کالا گفت: یکی از شروط دیگر عرضه خودرو در بورس کالا این است که باید توان تولید و عرضه مداوم خودرو از سوی خودروسازان مشخص باشد و کالایی که در بورس عرضه می‌شود، به اندازی کافی باشد، مثلاً اگر هزار واحد تقاضا وجود دارد، اما فقط ۲۰۰ واحد کالا در بورس ارائه شود، باعث بالا رفتن نرخ می‌شود و دقیقا همین اتفقای که امروز شاهدش هستیم دوباره تکرار می شود زیرا مشکل امروز صنعت خودرو کمبود عرضه در مقابل تقاضای بالا است. بنابراین برای عرضه خودرو در بورس کالا باید دو موضوع را لحاظ کرد اولا عرضه افزایش یابد در ثانی نرخ گذاری دستوری فراموش شود. اگر این دو موضوع رخ داد بورس کالا فقط می تواند دست دلالان را کوتاه کند.
 
 

*جای کالای مصرفی در بورس کالا نیست

اگرچه برخی از کارشناسان صنعت خودرو موافق عرضه خودرو در بورس کالا هستند اما برخی دیگر از کارشناسان همچون کریمی سنجری مخالف عرضه خودرو در بورس کالا هستند و معتقدند خودور کالای مصرفی است و وظیفه دولت تامین کالای مصرفی و مورد نیاز خانوار است مانند دیگر کالاهای مصرفی.

به گفته این دسته از کارشناسان اگر خودرو در بورس عرضه شود عملا به مثابه این است که این کالا ماهیت سرمایه ای به خود خواهد گرفت و می تواند در آینده مشکلات بعدی را برای مصرف کننده ایجاد کند.

کریمی سنجری می گوید:کالاهایی که قیمت تمام شده و سود مشخص دارند باید در معاملات معمولی در کف بازار خرید و فروش شوند و فقط نکته این کالاها این است که عرضه آنها زیاد است در مورد خودرو نیز باید این گونه باشد باید تولید خودرو افزایش یابد.

وی ادامه می دهد: چرا متولیان امر روی توزیع خودرو متمرکز هستند و به دنبال حذف فروش رانتی و یارانه‌ای نیستند و چرا باید اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار وجود داشته باشد زیرا که اختلاف قیمت موجب شده متقاضی غیر واقعی برای این کالا ایجاد شود.

این کارشناس خودرو می گوید برای مدیریت بازار باید روی تولید، قیمت‌گذاری و مدیریت عرضه و تقاضا به نحوی عمل شود که تقاضای کاذب بازار حذف شود حال سوال اینجا است که آیا امروز مشکل خودرو فقط قیمت گذاری است؟ اگر این است می توان قیمت خودرو در کارخانه را به قیمت بازار نزدیک کرد اما از خودرو ساز ضمانت افزایش تولید و عرضه گرفت.

وی معتقد است اگر خودرو در بورس عرضه و قیمت گذاری شود دیگر محدودیت عرضه و تقاضا وجود ندارد و هر فردی به هر تعدادی که بخواهد می‌تواند خریداری کند که این کار نه در دنیا تجربه شده و تجربه خوبی نیز نخواهد بود. بنابراین معتقدم تا زمانی که سمت عرضه را تقویت نکنیم و تقاضاهای غیرواقعی بازار را با مدیریت صحیح حذف نکنیم به نتیجه نمی‌رسیم.

این گزارش در پایان اضافه می کند ظاهرا نمایندگان مجلس نیز نتیجه عرضه خودرو در بورس کالا را پیش بینی نکرده‌اند و فقط به گفته کارشناسان به دنبال شفافیت در قیمت گذاری خودرو هستند در صورتیکه قیمت خودرو تنها با افزایش عرضه کاهش خواهد یافت و اگر این افزایش عرضه صورت گرفت دیگر فرقی نمی کند که خودرو در بورس کالا عرضه شود یا در خارج از بورس کالا بنابراین باید به دنبال راه کاری برای افزایش تولید خودرو بود تا قیمت ها در بازار سامان پیدا کند.

 

انتهای پیام/س