اسلام آباد خبر20:21 - 1401/05/15

سرنوشت نامعلوم طرح شفافیت قوای سه گانه/ آیا گذر طرح شفافیت به مجمع تشخیص خواهد افتاد یا نه؟

سرنوشت نامعلوم طرح شفافیت قوای سه گانه/ آیا گذر طرح شفافیت به مجمع تشخیص خواهد افتاد یا نه؟ : در حالی طرح شفافیت قوای سه گانه در مسیر مجلس و شورای نگهبان در حال رفت و آمد است که امروز نمایندگان ابهامات طرح را برطرف کرده و مصوبه مجلس را برای تایید به شورای نگهبان ارسال کردند. شبکه اطلاع رسانی راه دانا

به گزارش اسلام آباد خبر ،به گزارششبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ «شفافیت آرا» از جمله طرح هایی بود که مجلس یازدهم برای تحقق آن به طور جدی وارد میدان شد. موضوعی که همواره درخصوص رای گیری از نمایندگان در مسائل مختلف از مصوبات مجلس تا سازوکار انتخاب اعضای کابینه مورد توجه افکار عمومی و رسانه ها بود.

نمایندگان مجلس یازدهم همزمان با آغاز دوره مسئولیت 4 ساله خود به دنبال تهیه و تصویب طرحی بودند که در آن رای نمایندگان به طور شفاف برای مردم اعلام شود. طرح پیشنهادی کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس پس از جلسات متعدد تهیه و سرانجام در صحن علنی به رای نمایندگان گذاشته شد.

سرانجام در جلسه علنی روز 15 بهمن سال 99 طرح با ۱۵۳ رأی موافق، ۶۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر در جلسه به تصویب نرسید.

پس از رد طرح پیشنهادی در صحن علنی مجلس، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در اظهاراتی گفت: نمایندگان موافق و مخالف با اصل موضوع شفافیت موافق هستند اما این طرح حد نصاب رای موافق را کسب نکرد و کمیسیون آیین نامه داخلی مجلس باید تلاش کند تا آیین نامه را به نوعی تنظیم و تدوین کند که شفافیت و دغدغه همه نمایندگان دیده شود.

پس از رد طرح شفافیت آرا برخی نمایندگان مخالف طرح، در سخنانی اظهار کردند که شفافیت در صورتی اثرگذار است که شامل تمام بخش های مدیریتی کشور شود. ضمن اینکه بسیاری از نمایندگان معتقد بودند مجلس در شرایط فعلی عملکرد شفافی دارد چرا که جلسات علنی صحن از رسانه ملی پخش می شود و افکار عمومی در جریان مذاکرات نمایندگان مجلس هستند.

بسیاری از مخالفان طرح، بر این باور بودند که باید شفافیت در بخش های دیگر از جمله دو قوه مقننه و مجریه نیز ایجاد شود.

طرح شفافیت سران قوا بدون پشتوانه کارشناسی

مطالبه و دغدغه نمایندگان برای تهیه و تصویب طرحی کلی اما موجب شد که تعدادی از نمایندگان به تهیه طرح «شفافیت قوا» اقدام کنند. این اقدام اما شائبه های فراوانی را به دنبال داشت.

به باور برخی این امر موجب شد که مجلس برای ایجاد شفافیت در بخش های مدیریتی کشور به جای تهیه و تصویب یک طرح تخصصی و کارشناسی، به یک طرح کلی بدون انجام کار کارشناسی روی آورد؛ به طوری که کلی نگری در طرح آنقدر زیاد اتفاق افتاده که حتی در صورت تصویب و تایید شورای نگهبان، در امر اجرا با موانع بسیاری مواجه خواهد شد. در حقیقت نمایندگان مخالف طرح معتقد بودندطرح اولیه عجولانه و غیرکارشناسی تصویب شد.

این در حالی بود که کمیسیون آیین نامه داخلی از طرح تهیه شده تمام قد دفاع کرده و معتقد بود که طرح شفافیت قوای سه گانه پس از ساعت ها کار کارشناسی و جلسات متعدد با نمایندگان تهیه و با فوریت در صحن علنی به رای نمایندگان گذاشته شد است. سرانجام طرح شفافیت قوای سه گانه با ۱۹۳ رأی به تصویب رسید. با این حال همچنان، طرح شفافیت عملکرد قوای سه گانه منتقدانی در داخل و بیرون مجلس داشت.

نمایندگان مخالف با این طرح تصویب شده همچنان معتقد بودند که این طرح بدون پشتوانه کارشناسی و با سرعت به تصویب رسیده است ضمن اینکه در جریان تصویب این طرح برخی نهادهای خاص حاکمیتی از امر شفافیت مستثنی شده بودند این امر خود یکی دیگر از دلایل مخالفت با طرح تصویب شده بود علاوه بر آن برخی نهادها خلاف قانون ذیل چتر شفافیت گنجانده شده بودند.

با وجود مخالف های طرح شده در نهایت طرح برای بررسی و تایید نهایی راهی شورای نگهبان شد و مجلس و دستگاه های مختلف در انتظار اعلام نظر شورای نگهبان قانون اساسی ماندند.

رد طرح در شورای نگهبان و رفت و آمد بین مجلس و شورا

سرانجام در خرداد سال جاری، هادی طحان نظیف سخنگوی شورای نگهبان در جریان یک کنفرانس خبری به رسانه ها اعلام کرد که طرح مصوب مجلس تایید نشد و به دلیل ابهامات موجود اعضای شورای نگهبان آن را رد کردند.

وی این را گفت که ابهامات و اشکالات شورای نگهبان درباره اصل طرح دو فوریتی شفافیت قوای سه گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهاد‌ها نیست بلکه درباره جزئیات و نحوه اجرای این مصوبه مجلس و به طور خاص درباره مشمولان طرح است.

به موجب اظهارات سخنگوی شورای نگهبان در برخی موارد این مصوبه، مشمولین شفافیت، بخش خصوصی است و آن‌ها باید اطلاعات خود را منتشر کنند که از نظر اعضای شورای نگهبان خلاف قانون است.

همچنین بر اساس اصل ۱۱۲ قانون اساسی، مقررات مجمع تشخیص مصلحت نظام را خود آنان باید تعیین کنند و مجلس نمی‌تواند تعیین کند که مذاکرات آنان شفاف شود و نیز تعیین تکلیف برای انتشار مذاکرات هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام هم خارج از صلاحیت تقنینی مجلس شورای اسلامی است.

طحان نظیف این را هم اعلام کرد که طرح مجلس در برخی از موارد به گونه‌ای است که انتشار آن برخلاف امنیت ملی است.

با این وجود بسیاری از نمایندگان موافق طرح بر این باور بودند کهرفت و برگشت طرح شفافیت بین مجلس و شورا، قانون را جامع خواهد کرد.

انتظار طرح شفافیت قوای سه گانه در هیئت رئیسه مجلس

رد طرح شفافیت قوای سه گانه از سوی شورای نگهبان و بازگشت دوباره آن به مجلس موجب شد که مجلس مامور به رفع ایرادات وارد شده از سوی شورای نگهبان شود. به گفتهمحمد صالح جوکاررئیس کمیسیون شواها و امور داخلی مجلس، جلسات متعددی با حضور نماینده شورای نگهبان و بخش های اجرای برگزار شد تا ابهامات وارد شده از سوی شورا بر طرف شود.

در نهایت طرح اصلاح شده  آماده و برای بررسی در صحن تقدیم هیئت رئیسه مجلس شد. علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در این باره به راه دانا گفته بود که طرح اصلاح شده در اختیار هیئت رئیسه مجلس است و به زودی در صحن به رای نمایندگان گذاشته خواهد شد.

سرنوشت طرح شفافیت در دست شورا نگهیان یا مجمع تشخیص مصلحت نظام

امروز سه شنبه 11 مرداد اما در جریان برگزاری جلسه علنی مجلس به منظور تامین نظر شورای نگهبان، بررسی طرح شفافیت قوای سه گانه در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفت و ابهامات مطرح شده برطرف شد.

محمدرضا صباغ، نماینده مردم بافق در مجلس در گفت و گو با راه دانا در این باره گفت: طرح بعد از رفع ابهامات مجددا به شورای نگهبان ارسال خواهد شد و در صورت تایید شورای برای اجرا به دولت ابلاغ می شود.

وی این را هم تاکید کرد که ایرادات برطرف شده عمدتا مربوط به مشمولان طرح بود که شورای نگهبان نسبت به برخی مشمولان و دستگاه ها در این طرح وارد دانسته بود.

حال اما باید منتظر ماند و دید طرح مصوب مجلس به تایید شورای نگهبان خواهد رسید و یا شفافیت این بار گذرش به مجمع تشخیص مصلحت نظام خواهد افتاد تا این بار اعضای مجمع برای سرنوشت طرح تصمیم گیری کنند.