اسلام آباد خبر15:57 - 1401/12/03

بازخوانی واقعه کودتای سوم اسفند

کارشناس مسائل سیاسی به بازخوانی واقعه تاریخی کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ رضا شاه پرداخت.

به گزارش اسلام آباد خبر ، حمیدر ضا ترقی در گفتگو با خبرنگار شبکه اطلاع رسانی مرصاد، اظهار داشت: یکی از وقایع مهم تاریخ معاصرکشور ما کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ رضا شاه است که با طراحی دولت انگلیس به سرانجام رسید که طی آن قرارداد ۱۹۱۹که توسط احمدشاه بین ایران و انگلیس منعقد شده بود در مجلس به تصویب نرسید و انگلیسی‌ها می‌خواستند از نفوذ روسیه به ایران جلوگیری و منافع خود را در هندوستان حفظ کنند لذا دولت انگلیس ابتدا سید ضیا الدین طباطبایی را به عنوان مهره اصلی خود برای نخست وزیری درنظر گرفت تا مقدمات کودتا را فراهم کند و سپس رضاخان را برای فرماندهی قزاق‌ها انتخاب کرد تا این کودتا را به سرانجام برساند.

وی افزود: وضعیت ایران در آن مقطع بسیار بد بود چون در خلال جنگ جهانی اول ایران به اشغال نیروهای درگیر درآمد و عثمانی‌ها وارد آذربایجان شدند، انگلیسی‌ها نیز علاوه بر اینکه پلیس جنوب بودند گروهی از هند را به خراسان و همدان فرستادند و ایران را به میدان جنگ تبدیل کردند در نتیجه قدرت دولت مرکزی احمدشاه به تهران محدود شده بود و در سایر نقاط هرج و مرج و ناامنی گسترش یافت قرارگیری درچنین شرایطی که اوضاع جامعه ایران را درآستانه کودتا نشان می‌دهد مردم وضعیت مطلوبی نداشتند و زمینه برای پذیرش دگرگونی و تغییر در کشور فراهم شد.

کارشناس مسائل سیاسی گفت: ازانقلاب مشروطیت تا کودتای ۱۲۹۹.۵۱ بار هیت دولت درکشور ما تغییر کرد و شاهد مداخله روسیه و انگلیس در امور کشور بودیم که از زمان سلطنت قاجاریه آغاز شد.

ترقی تصریح کرد: با توجه به این شرایط ملت دنبال برقراری یک نظم و امنیت در کشور بودند واین بستر و نارضایتی از حکومت قاجار سبب شد جنبش‌های مردمی اصلاح‌طلبانه‌ای ضد استعمار رخ دهد که نهضنت جنگل به رهبری میرزا کوچک خان، قیام تبریزی به رهبری شیخ محمد خیابانی و قیام تنگستانی‌ها در جنوب نمونه‌هایی از ناراضی مردم ازحکومت قاجار است.

وی افزود: هدف دولت انگلیس از کودتای مذکور این بود که کشور ایران را به مستعمره خود تبدیل کند و قرارداد ۱۹۱۹ که توسط مجلس رد شد نیز مثل ماجرای قانون کاپیتالاسیونی بود که آمریکایی‌ها در سال ۳۲ و۴۳ با محمد رضا شاه امضا کردند.

کارشناس مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: آن زمان انگلیسی‌ها به این نتیجه رسیدند که در ایران کودتا صورت بگیرد و فرد قدرتمندی که دست نشانده آن‌ها باشد بر کشور مسلط شود که هم بتواند این جنبش‌های آزادی بخش را سرکوب و مهار کند وهم منافع انگلیس را در جهت تامین امنیت هندوستان و حفظ تسلط انگلستان فراهم کند در نتیجه از عوامل انگلیس مثل آیرونساید و در داخل از رضاخان و سید ضیاءالدین استفاده و مقدمات این کودتا را در کشور فراهم کردند.

ترقی تصریح کرد: البته انگلیس برای اجرای این نقشه چند نفر را مثل سردار همایون رئیس قزاق‌ها و عبدالله خان طهماسبی و رضاخان در داخل کشور در نظر داشت که در نتیجه با رضاخان به توافق رسید که به وسیله وی این کودتا را در کشور ما انجام داد.

وی افزود: رضاخان با راه‌اندازی کودتا احمدشاه را برکنار کرد و قدرت را با حمایت انگلیس به دست گرفت و پس از آن نیز بانک شاهنشاهی یکی از مخرب‌ترین موسسات غربی در ایران ایجاد شد و صدمه‌های فراوانی را در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی وارد کرد.

به گفته ترقی این بانک با سرمایه خاندان یهودی ساسون ایجاد شد و در آستانه کودتای ۱۲۹۹ مالک بانک شاهنشاهی کارشکنی‌هایی را بر سر راه دولت‌های ایران قبل ازکودتا ایجاد کرد که مجموعه این اقدامات موجب شد این کودتا به پیروزی برسد و خاندان پهلوی برای نیم قرن بر کشور ما مسلط شوند ونه تنها منافع انگلیس را تامین کنند بلکه در زمان حکومت محمد رضا شاه نیز سرنوشت کشور را به دست آمریکایی‌ها بسپرند.

 

انتهای پیام/